मांडीच्या मागच्या भागातून आणि खालच्या पायाखाली निघणाऱ्या वेदनांना सायटिका म्हणतात. हे खालच्या पाठीच्या मज्जातंतूंपैकी एक किंवा अधिक अस्वस्थतेमुळे प्रेरित असू शकते. वेदना एकतर सौम्य किंवा तीव्र असू शकते, वारंवार मणक्याच्या खालच्या भागात झीज झाल्यामुळे होते. चांगली बातमी अशी आहे की कटिप्रदेश सामान्यतः शस्त्रक्रियेशिवाय काही आठवड्यांत बरे होऊ शकतो. याव्यतिरिक्त, तुमच्या नितंब आणि खालच्या शरीरात लवचिकता वाढवताना तुमची पाठ आणि कोर मजबूत करण्यासाठी काम केल्याने पाठीच्या खालच्या भागात दुखणे आणि इतर सायटिका लक्षणे जाणवण्याची शक्यता लक्षणीयरीत्या कमी होईल.
सायटिका हे तुमच्या सायटॅटिक मज्जातंतूला किंवा मज्जातंतूला प्रभावित करणार्‍या साइटला, जसे की कशेरुकाला झालेल्या नुकसानीचे लक्षण आहे. "सायटिका" हा शब्द वारंवार सामान्य समजला जातो सायटॅटिक नर्व्ह ही मानवी शरीरातील सर्वात लांब आणि रुंद नसलेली मज्जातंतू आहे, ती पायांच्या खालच्या पाठीपासून सुरू होऊन गुडघ्याच्या खाली थोडीशी संपते. काही तज्ञांच्या मते, 40% पर्यंत लोक त्यांच्या आयुष्यात कधीतरी सायटिका विकसित करू शकतात.
लक्षणे
- सायटॅटिकाची लक्षणे किरकोळ दुखण्यापासून ते सायटॅटिक मज्जातंतूच्या मार्गावर पसरत जाणाऱ्या तीव्र अस्वस्थतेपर्यंत असतात, जी तुमच्या पाठीच्या खालच्या भागापासून सरळ तुमच्या नितंबांपर्यंत आणि प्रत्येक पायापर्यंत धावत राहते.
- पाठीच्या खालच्या भागात सौम्य वेदना ते तीव्र वेदना.
- पायाच्या मागच्या बाजूला खालच्या बाजूने पसरणारी वेदना हे सायटिका चे सर्वात सामान्य लक्षण आहे.
- खालच्या शरीराच्या फक्त एका बाजूला प्रभावित होणारी वेदना.
- काही लक्षणांमध्ये बधीरपणा, मुंग्या येणे किंवा स्नायू कमकुवतपणा यांचा समावेश होतो जो तुमच्या मांडीच्या मागच्या बाजूला आणि तुमच्या वासरात किंवा पायात जातो. हे वारंवार खोकल्यामुळे किंवा शिंकण्याने वाढते.
- पाठ, नितंब, पाय किंवा पायात जळजळ, सुन्नपणा किंवा मुंग्या येणे.
- सामान्यतः, कटिप्रदेशाने ग्रस्त असलेल्या लोकांना त्यांच्या शरीराच्या एका बाजूला लक्षणे दिसतात.जरी वेदना त्रासदायक असू शकते, सायटिका सामान्यतः शारीरिक थेरपी, कायरोप्रॅक्टिक आणि मसाज उपचार, वाढलेली ताकद आणि लवचिकता आणि उष्णता आणि बर्फाच्या पॅकने आराम मिळू शकतो.
- बसताना, बसल्यावर उठून उभे राहण्याचा प्रयत्न करताना, पडून राहणे, पाठीचा कणा वळवणे आणि खोकला ही वेदना आणि अस्वस्थतेची लक्षणे अधिक तीव्र होतात.
- तुम्हाला हालचाल करताना त्रास होऊ शकतो किंवा वेदनामुळे तुमचे खालचे शरीर हलवू शकत नाही.
- मूत्राशय आणि आतड्यांच्या हालचालींवर तुमचे नियंत्रण नसेल.
सायटिका वेदना कोणाला होऊ शकते?
- व्यायामशाळेत जास्त परिश्रम करणे, व्यायामापूर्वी वार्मअप न करणे किंवा धक्का देऊन जड वजन उचलणे यामुळे पाठीच्या खालच्या भागाला इजा होऊ शकते.
- गर्भवती महिलांना सायटॅटिक मज्जातंतूचे नुकसान होण्याची शक्यता जास्त असते कारण बाळाच्या वजनामुळे पाठीच्या खालच्या आणि पोटाच्या स्नायूंवर दबाव पडतो. तसेच, प्रसूतीनंतरच्या मातांना पाठीच्या कमकुवत स्नायूंमुळे कटिप्रदेशाचा त्रास होत राहतो.
- कटिप्रदेशाच्या वेदनांसाठी आणखी एक प्रमुख कारण म्हणजे तुमच्याकडे असलेल्या नोकरीचा प्रकार. जर तुम्ही कॉर्पोरेट डेस्क जॉबमध्ये असाल ज्यासाठी तुम्हाला एकाच जागी जास्त तास बसावे लागत असेल, तर तुम्हाला लक्षणे होण्याची शक्यता असते कारण निष्क्रियतेमुळे सायटिका वेदना होऊ शकते.
- शरीराचे जास्त वजन तुमच्या मणक्यावर आणि पाठीवर दाब वाढवू शकते, ज्यामुळे सायटिका होण्याचा धोका वाढतो.
- मधुमेह असलेल्यांना सायटिका होण्याचा धोका जास्त असतो. रक्तातील साखरेचे जास्त प्रमाण मधुमेहामध्ये तुमच्या शरीराच्या न्यूरोलॉजिकल सिस्टीमला हानी पोहोचवू शकते, त्यामुळे तुम्हाला सायटिका वेदना होण्याची शक्यता असते.
प्रतिबंध
कटिप्रदेशाची काही कारणे अपरिहार्य आहेत, जसे की डीजनरेटिव्ह डिस्क रोग, गर्भधारणेदरम्यान सायटिका किंवा अपघाती पडणे. जरी सायटॅटिकाच्या सर्व केसेस रोखणे आव्हानात्मक आहे. खालील खबरदारी तुमच्या पाठीचे, गुडघेदुखीचे रक्षण करण्यात आणि तुमचा धोका कमी करण्यात मदत करू शकते.
- चांगला पवित्रा ठेवा: बसणे, उभे राहणे, उचलणे आणि झोपणे अशा चांगल्या आसनाच्या सवयी लावल्याने पाठदुखी, गुडघेदुखी कमी होण्यास मदत होऊ शकते.
- निरोगी वजन राखा: जास्त वजन आणि खराब आहार हे संपूर्ण शरीरात जळजळ आणि अस्वस्थतेशी संबंधित आहे. वजन कमी करण्यासाठी किंवा निरोगी खाण्याच्या सवयी विकसित करण्यासाठी भूमध्य आहाराचा विचार करा.सात्विक आहाराचा समावेश करा.
- नियमित व्यायाम करा: नियमित व्यायामामध्ये सांधे लवचिक ठेवण्यासाठी आणि कोर, पाठीचा खालचा भाग आणि पोटाचे स्नायू मजबूत करण्यासाठी स्ट्रेचिंगचा समावेश होतो. हे स्नायू पाठीचा कणा जागी ठेवण्यास मदत करतात. जास्त वेळ बसणे टाळा.
जीवनशैलीतील बदल
जीवनशैलीतील बदल लक्षणे कमी करण्यास मदत करू शकतात.
- व्यायाम केल्याने स्नायूंची ताकद, संतुलन आणि थकवा दूर होतो.
पोहणे हा एक चांगला पर्याय आहे.
- कमी चरबीयुक्त आहार घ्या आणि संपूर्ण धान्य, फळे आणि भाज्यांनी भरपूर आहार घ्या.
- रक्तातील व्हिटॅमिन डीची पातळी तपासली जाऊ शकते.
भरपूर पाणी प्या.
- ध्यान, योग आणि दीर्घ श्वास यासारख्या तणाव कमी करणाऱ्या गोष्टी करा.
- भरपूर विश्रांती घ्या कारण यामुळे थकवा कमी होण्यास मदत होते.
सायटिका कायमचा घरी कसा बरा करावा?
कटिप्रदेशाचा उपचार वेदनेच्या तीव्रतेवर अवलंबून असतो. तथापि, सायटिका उपाय आपल्या घरच्या आरामात अनुसरण करणे शक्य आहे. म्हणूनच, सायटिका कायमस्वरूपी घरी बरा करण्याच्या काही पद्धतीं बघूया
- होल्ड आणि कोल्ड पॅक: तुम्हाला अस्वस्थतेपासून आराम देण्यासाठी तुम्ही हीटिंग पॅड किंवा आइस पॅक वापरू शकता. बर्फ जळजळ कमी करू शकतो तर उष्णता तुमच्या वेदनादायक भागात बरे होण्यास मदत करते, रक्त प्रवाह वाढवते. गरम पाण्याच्या पिशव्यांप्रमाणे, तुम्हाला मेडिकल स्टोअरमध्ये बर्फाचे पॅक मिळू शकतात जे वापरण्यास सोयीचे आहेत. बर्फाचा पॅक एका लहान टॉवेलमध्ये गुंडाळा. आपल्या त्वचेला थेट स्पर्श करू देऊ नका. एका वेळी जास्तीत जास्त 15 मिनिटे लावा
- स्ट्रेचिंग सारखे व्यायाम: दुसरा सायटिका उपाय म्हणजे दररोज स्ट्रेच करणे. सौम्य स्ट्रेच करण्यासाठी जीवनशैलीची निवड करा, जे तुम्हाला वेदनातून बरे होण्यास मदत करेल. तुमच्या पाठीच्या आणि पायांच्या खालच्या भागात वेदना कमी करण्यासाठी तुमचे कोर आणि पाठीचे स्नायू बळकट करण्यावर आणि तुमची मुद्रा सुधारण्यास मदत करते. तुम्ही व्यायाम करत असताना धक्का मारणे किंवा वळणे टाळा. काही वेदना आराम डॉक्टरांनी लिहून दिले आहेत. जेव्हा वेदना वाढते तेव्हा एक वेदनाशामक श्वास घेतल्याने तुम्हाला आराम मिळेल.
- तुमची मुद्रा बदला: ताण कमी करण्यासाठी दर 20 मिनिटांनी स्थिती बदलण्याचा प्रयत्न करा. बराच वेळ एकाच स्थितीत राहिल्याने सायटिका वेदना सुरू होऊ शकते. हालचालींमुळे मणक्यावरील दबावही कमी होतो.
तुमचे पाय जमिनीवर टेकून बसा आणि तुमची पाठ सरळ करा.जर तुम्ही जास्त वेळ बसत असाल तर दर 20 मिनिटांनी उभे राहा आणि ताणून घ्या. तुमच्या पाठीच्या खालच्या भागाला आधार देण्यासाठी सपोर्ट पिलो किंवा रोल वापरा. झोपताना तुम्ही स्लीपसिया ची गुडघा उशी वापरू शकता. सायटिका कुशन शूटींगच्या वेदना आणि बसल्यावर अनुभवलेल्या पाठीच्या खालच्या बाजूच्या अस्वस्थतेपासून मुक्त होण्यास मदत करतात. कटिप्रदेशाची उशी तुमच्या पायांमध्ये सुन्नपणा आणि मुंग्या येणे देखील टाळू शकते.
सायटिका सह झोपण्यासाठी काही टिपा
- आपल्या पायांमध्ये एक उशी ठेवा
आपल्या बाजूला झोपणे हे पाठीच्या वेदनांपासून संरक्षणात्मक असू शकते. १ तुम्ही साइड स्लीपर असल्यास, तुमच्या मांड्या किंवा पाय यांच्यामध्ये उशी ठेवल्याने मणक्यावरील दबाव कमी होण्यास मदत होऊ शकते. आपले गुडघे थोडेसे वाकवून आपल्या बाजूला झोपा आणि आपल्या मांड्या/गुडघ्यांमध्ये नियमित बेड उशी, शरीराची उशी किंवा वेज पिलो ठेवा.
- आपले गुडघे उंच करा
तुमच्या पाठीवर किंवा पोटावर झोपल्याने पाठीच्या खालच्या भागात दुखण्याचा धोका वाढू शकतो, शक्यतो कारण अशा स्थितींमुळे मणक्याच्या मागच्या लहान सांध्यांवर दबाव वाढतो. जर तुम्ही मागे झोपणारे असाल तर तुमचे गुडघे थोडे उंच करून झोपण्याचा प्रयत्न करा. तुमच्या पाठीवर सपाट झोपा आणि तुमचे नितंब आणि टाच पलंगाच्या संपर्कात ठेवा.आपल्या गुडघ्याखाली एक उशी सरकवा. तुमचे गुडघे उंच करण्यासाठी विविध आकार, घनता आणि आकृतिबंधाच्या उशा वापरल्या जाऊ शकतात. काही उदाहरणांमध्ये नियमित बेड उशा, दंडगोलाकार उशा किंवा वेज उशा यांचा समावेश होतो. आपण प्राधान्य दिलेल्या दृढतेच्या पातळीवर अवलंबून स्लीपसिया ची ऑर्थोपेडिक मेमरी फोम नी आणि लेग सपोर्ट हाफ मून पिलो आणि स्लीपसिया ची बाजूच्या स्लीपरसाठी ऑर्थोपेडिक मेमरी फोम नी आणि लेग सपोर्ट पिलो देखील निवडू शकता.
या गुडघे उशीचे काही वैशिष्ट्ये आपण बघूया
- एर्गोनॉमिकली डिझाइन केलेली मेमरी फोम उशी तुमच्या पायांमध्ये आरामात बसते आणि तुमचे कूल्हे, गुडघे आणि पाठीसाठी आदर्श संरेखन प्रदान करते. फक्त गुडघ्याच्या वर किंवा खाली तुमच्या पायांच्या मध्ये उशी ठेवा आणि ताबडतोब होलिस्टिक वेदना आरामाचा आनंद घ्या. कटिप्रदेश आराम, पाठदुखी, पाय दुखणे, गर्भधारणा, नितंब आणि सांधेदुखी यासाठी उत्तम
- रात्रीच्या वेळी सायटिका दुखणे, पाठ आणि नितंबाच्या दुखण्यापासून आराम मिळण्यासाठी मल्टीयूज नी उशी आदर्श आहे: उशी दुखापतीनंतर सर्वोत्तम आधार प्रदान करते आणि शरीराच्या वेदनापासून आराम देते. उशी गर्भवती महिलांसाठी योग्य आहे आणि गर्भधारणेशी संबंधित अस्वस्थता कमी करण्यासाठी स्पेसर म्हणून वापरली जाऊ शकते आणि गर्भधारणेदरम्यान पेरीनियल हेमॅटोमा रोखण्यात मदत करते. हे वाचताना किंवा टीव्ही पाहताना साइड कुशनिंग म्हणून देखील वापरले जाऊ शकते.
- पाठदुखी , सायटॅटिक आणि हिप वेदना आराम यासाठी एर्गोनॉमिकली डिझाइन केलेले नॉक नी करेक्टर. एर्गोनॉमिक कॉन्टूर्ड डिझाइन तुमचे पाय, नितंब आणि मणक्याचे आदर्श संरेखन ठेवते. तुमच्या गुडघ्यांमध्ये आरामात बसते वेदना कमी करते, चांगली झोप देते.
- बाजारातील इतर गुडघ्याच्या उशांप्रमाणे, स्लीपसिया गुडघ्याच्या हिप उशें मध्ये लेग स्ट्रॅप जागेवर राहण्यास मदत करतो त्यामुळे तुम्ही झोपत असताना उशी सहजासहजी निसटत नाही. गुडघ्याची दुसरी उशी वापरल्याने तुम्हाला मध्यरात्री जेव्हा उशी ब्लँकेटवर पडली तेव्हा तुम्हाला वेदनांपासून जाग येईल.
गुडघे आणि इतर सांध्यावरील दबाव कमी करून झोपेच्या दरम्यान आरामात सुधारणा करण्यासाठी गुडघ्याच्या उशा हे एक उत्तम साधन असू शकते. ते तुम्हाला रात्रभर चांगला पवित्रा राखण्यात देखील मदत करू शकतात. विशेषतः, साइड स्लीपर, गरोदर लोक आणि ज्यांना पाठ किंवा हिप दुखते त्यांना त्यांच्या वापराचा फायदा होतो तर नक्कीच तुम्ही स्लीपसिया ची ऑर्थोपेडिक मेमरी फोम नी आणि लेग सपोर्ट हाफ मून पिलो आणि स्लीपसिया ची बाजूच्या स्लीपरसाठी ऑर्थोपेडिक मेमरी फोम नी आणि लेग सपोर्ट पिलो या उशांचा वापर करून बघा तुम्हाला नक्कीच फायदा जाणवेल.